Meegluren

Beste lezer, ik heb er weer eentje hoor! Ik heb een irritatie!

Ik hoor u denken 'kom maar op'!

Het is de laatste tijd mode om in de tram, staande bij de deuren, te gaan kijken naar het in-en-uit-check-apparaat op het moment dat iemand uitcheckt. Ik heb het nu al een aantal keren meegemaakt dat ik mijn kaartje voor dat apparaat hield, er een piep klonk en er tegelijkertijd iemand bovenop stond om met een verrekijker en een blocnote ernaar te kijken. Beste medereiziger, ik weet dat het openbaar vervoer van iedereen is, maar sodemieter op als ik uitcheck. Mijn saldo is mijn business, niet het jouwe. Want dan kom je erachter wat mijn saldo is, en dan? Ga je dan mijn kaart jatten en erop reizen? Alsjeblieft zeg. Of is het soms om te zien of ik wel netjes voldoende saldo heb en dan vervolgens te zeggen "Volgens mij kun je er wel een paar euro bijgooien, want je bent er bijna doorheen, maat."

Ik begrijp tegelijkertijd dat dit weer een eerste-wereld-probleem is, waar de gemiddelde weldenkende mens zijn schouders over op zal halen. En terecht. Maar ik vind het stom. Je gaat toch ook niet pinnen bij een geldautomaat en op het moment dat je op 'saldo checken' drukt, staat er iemand achter je die diep fronsend zegt dat je te weinig verdient?

En zo modderen we maar voort in onze 'door ernstige financiële crisis geteisterde' walgelijk rijke westerse wereld.

Geertje Wilders heeft zijn ware gezicht laten zien afgelopen week. Het gezicht van een populist die op het moment dat er daadwerkelijk beslissingen genomen moeten worden, de stekker eruit trekt. Laf? Ja. Voorspelbaar? Ja. Goed voor Nederland? Misschien! Laten we nieuwe verkiezingen houden. En vervolgens (zoals wel vaker in de geschiedenis) het mondiale voortouw nemen en weer een sociaal-linkse regering vormen. En met zijn allen de schouders eronder en uit die 'crisis'.

Doet u mee?

Breivik

Ik volg met een half oog het proces tegen Anders Breivik. Ik zeg half oog, omdat ik de man namelijk doodeng vind. Met zijn nazigroet. En zijn ringbaardje. En zijn kleine oogjes. En zijn strakke pak. En zijn Lacoste polo. En zijn 'ik-erken-de-rechtbank-niet'.

Ik vind het een engerd. En daar had ik laatst een boeiende discussie over met mijn broer. Hij zei namelijk dat hij het een engerd vindt. En ik dacht toen ineens: vinden we hem een engerd omdat we weten wat hij gedaan heeft? Zouden we hem daarvoor al een engerd gevonden hebben? Noem je iemand een psychopatische psychopaat om hoe hij eruit ziet of om wat hij gedaan heeft? Misschien lopen er op dit moment wel mensen over straat met exact dezelfde denkbeelden, maar met de meest sympathieke gezichten die er zijn. Holleeder wordt door iedereen omschreven als een hoogst aimabel individu. Politici zeggen allemaal dat Wilders een heel vriendelijk mens is. Hitler werd omschreven als een sympathiek man.

Gelukkig weten we ook andere voorbeelden. Mao was een egocentrische perverseling. Stalin was een paranoïde megalomaan. Nero was dat ook. Caligula was een oversekste despoot. 

Wat komt hier uit?

Het zijn net mensen.

En dat is een beangstigende gedachte. Het zijn mensen. Mensen met goede en foute kanten, die toevallig een extreme opvatting ergens over hebben. Breivik is een mens. Met een aantal extreme denkbeelden. Die (helaas) gevoed worden door invloeden van buitenaf. Geen wonder dat hij claimt onschuldig te zijn. Hij heeft het gedaan, dat bekent hij ook, maar hij is onschuldig. Het nemen van 77 mensenlevens is dus 'zelfverdediging'. 

Het boek 'Wij zijn maar wij zijn niet geschift' van Tim Krabbé laat op boeiende wijze zien hoe twee sociaal moeilijke jongens doordraaien en een schietpartij houden op een school. Doordraaien ja. Want in principe (denk ik) is de mens zo niet ingesteld. Breivik is doorgedraaid. Ergens in zijn leven heeft een gebeurtenis zijn denkbeelden doen ontstaan. Daarna is hij die beelden gaan voeden met wat hij om zich heen zag. En geef iemand een strohalm voor zijn of haar denkbeelden en hij of zij maakt er een korenveld van. Je wilt graag dat die beelden gevoed worden. Dat sterkt je in je vertrouwen.

Ik denk dat zelfreflectie hierbij een grote oplossing kan zijn. Zijn die denkbeelden echt van mij? Of vind ik mezelf gewoon zo walgelijk dat ik daar anderen de schuld van geef? 

Anders Breivik: dader en mens of mens en dader?

Blues

De blues.

Wat een waanzinnige uitvinding. Wat een emotie. Wat een ellende.

De ideale muziek voor mensen die eens lekker willen zwelgen in pijn en verdriet. Is niet verkeerd. En wat zijn er prachtige composities gemaakt. Eric Clapton, Robert Johnson, John Lee Hooker, B.B. King, Jimi Hendrix, allemaal briljante bluesmuzikanten.

Ontstaan in de 'deep south' in de V.S. aan het einde van de negentiende eeuw, is de blues nog altijd een geliefd medium om 'sorrow' in kwijt te kunnen. Lekker muziek maken en tegelijkertijd kunnen huilen om je verdriet, het is een ideale combinatie. De oorsprong ligt in het einde van de lange periode van onderdrukking en slavernij van de afro-amerikaanse bevolking. Door te zingen over hun pijn en ellende deelden ze hun onvrede en ongeluk; daarnaast kregen ze zo nieuwe energie voor een nieuwe dag.

Vandaag de dag is de blues meer wijdverspreid. Iemand als John Mayer speelt niet onverdienstelijk bluesgitaar en weet vele critici de mond te snoeren. Ouwe knar Eric Clapton maakt prachtige blues.

En wat houd ik van blues. De kracht ligt hem in de eenvoud. De eenvoud van teksten ("I am so unhappy") en composities (bluesschema's van twee akkoorden) zet je op het verkeerde been. Je realiseert je niet, totdat je het hoort, hoe emotioneel sommige stukken zijn. Dan hoor je de grommende klank van een elektrische gitaar of de helle klank van een stem en je wordt onherroepelijk meegezogen.

Nu hoor ik u denken, beste lezer, dat u wel een voorbeeld zou appreciëren. Dat snap ik. Komt 'ie.

Jimi Hendrix - Midnight Lightning
Eric Claption - Walkin' Blues
John Lee Hooker - Bluebird
Robert Johnson - They're Red Hot
Jimmie Vaughan - Dengue Woman
B.B. King - The Thrill Is Gone

Have fun!

Heilig of hoerig?

Ik moest voor dramaturgie een essay schrijven met als stelling 'heilig of hoerig?'

Zie hier:

Heilig of hoerig?

een kort essay van Thijs Miedema

Wat is heilig? Volgens de Van Dale is de eerste betekenis “zonder zonde, rein of volmaakt”. Dat impliceert dat alles dat heilig genoemd wordt, automatisch volmaakt is. Laat dat nou de grootste paradox zijn in de geschiedenis van de mens. Deze betekenis laat heel duidelijk zien dat ‘heilig’ iets volledig subjectiefs is. Er is geen mens of object zo volmaakt dat de hele wereld er hetzelfde over denkt. Behalve Moeder Teresa en Majoor Bosshardt dan.

Wat is hoerig? In de Van Dale is geen betekenis opgenomen van hoerig. Als men het woord uitpluist ziet men de betekenis ‘als een hoer’. De prostitutie is niet alleen een van de oudste, maar ook meest verguisde beroepen ter wereld. Vele mannen bezoeken de dames van lichte zeden, vele mensen hebben er een (uitgesproken negatieve) mening over. Er zijn vandaag de dag meisjes van veertien die zich volgens sommigen kleden als ‘hoer’; volgens anderen is dat ‘sexy’. Ook hier overheerst de subjectiviteit.

Is een hak van tien centimeter sexy en een hak van dertien centimeter hoerig?

Is een tempel van Boeddha heilig en een moskee de uiting van een ‘gevaarlijke ideologie’?

Komt het niet allemaal op hetzelfde neer? Dat er dus mensen zijn die een andere mening hebben dan anderen? Dat het hebben van een mening iets van alle tijden en van alle generaties is? Dat een mening gewoon iets is om je aan vast te houden?

Bij ons op school wordt geleerd dat zoveel mogelijk dingen ontheiligd moeten worden. Ik ben het daarmee eens. Hoe minder dingen heilig gevonden worden, des te makkelijker komt de waarheid naar voren. Let wel, de waarheid zoals ik hem vaststel.

Maakt dat meer dingen hoerig? Moeten sommige zaken niet heilig blijven? Of is het zo dat als we ergens een taboe vanaf halen, er iets anders is waar een nieuw taboe op ontstaat?

De stelling ‘heilig of hoerig’ roept bij mij meer vragen op dan antwoorden. Ik heb geen antwoord. Niemand heeft een antwoord, en tegelijkertijd denkt iedereen het antwoord wel te hebben.

Betrek ik het op mijn vak: het feit dat er geen eenduidige mening is, zal zorgen dat theater van alle tijden zal zijn. Want er zal altijd iets zijn om over te discussiëren. Een onderwerp om het met elkaar oneens te zijn. 

Jezelf opnieuw (uit)vinden

Hoe kun je jezelf nou vinden? Je kijkt in de spiegel en voila! Zou je denken.

Zo simpel ligt het volgens mij niet.

S¢ren Kierkegaard zei het volgende: "Het leven kan alleen achterwaarts begrepen worden; we moeten het echter voorwaarts leven."

Zit een kern in. Hoe vaak heb je niet dat je denkt dat datgene dat je toen gedaan hebt best wel beter had gekund? Of dat je die ene persoon eigenlijk meer mist dan je toe zou willen geven? Dat je dus bepaalde dingen anders had willen doen? Er zijn mensen die claimen dat ze nergens spijt van hebben. Gewaagd. Ik heb best spijt van bepaalde dingen. Spijt dat ik af en toe niet vaker nee heb gezegd. Of misschien in sommige situaties juist iets makkelijker ja. Dat ik sommige dingen niet gewoon ben aangegaan. Dat ik andere dingen ver van me had gehouden. Alleen heb ik niet (meer) de innige wens om die dingen terug te draaien. Gebeurd is gebeurd.

Al deze dingen leiden op een gegeven moment tot het 'vinden' van jezelf, denk ik. In de spiegel kunnen kijken en daadwerkelijk tevreden kunnen zijn met wat je ziet. Is dat niet waar we uiteindelijk allemaal naar zoeken? Dat de gejaagdheid en de 'sturm und drang' van onze adolescentie weg wordt geveegd, de rebellie wat afzwakt en de emoties wat minder heftig zijn?
Ik hoorde Brad Pitt onlangs zeggen dat nu hij ouder wordt, zijn gedachten wat minder snel gaan. Lijkt me heerlijk. Dat je dus echt een uur ergens in alle rust over na kunt denken. Zonder onderbroken te worden door dat ene liedje dat al uren in je hoofd zeurt. Of die tekst die je nog wilt schrijven. Of dat boek dat je echt vandaag uit moet lezen!

Maar hoe komt het dan dat zoveel mensen blijven hangen in hun eigen vicieuze cirkel? Dat ze gewoonweg niet bereid lijken te zijn om daar iets aan te doen? Het ontvluchten van je 'lot' en echt gaan voor het volledig opnieuw ontdekken van jezelf?

Ik denk dat het de angst is.

Ik had ooit eens een gesprek met Johannes, jaren terug. In onze oneindige wijsheid (zoals alleen 17-jarigen die voor het eerst sigaren paffen en bruin bier drinken wijs kunnen zijn; diep in de nacht op een bankje; filosoferend over hoe wij het eens even helemaal anders gaan doen) kwamen wij tot de conclusie dat de grootste angst van de mens is: de controle verliezen.
Geestig is dat ik na al die jaren dat nog steeds zie als een waarheid van jewelste. Het is op werkelijk alles toe te passen. Angst voor de dood? We bedenken een hiernamaals. Angst voor ziekte? We gaan sporten en 'gezond' eten totdat we erbij neervallen. Angst voor de liefde? We worden allemaal 'hippe singles'. Angst voor de waarheid? We bedrijven 'politiek'.

Laten we de angst achter ons laten. Onszelf lekker gaan ontdekken. Dan worden we allemaal een stuk gelukkiger.