Leespen

Ik zat laatst in de tram naar huis. Ik kwam van werk, het was rond een uur of half acht, ik reed met lijn 25 over de Beijerlandselaan. De conducteur was zijn ronde aan het doen. Voor niet-trammers: hij loopt dan met eenzelfde kastje als de controleurs in de metro en de trein en checkt je kaartje even. Een hele goede zaak dat ze er zijn en negen van de tien conducteurs zijn hele aardige mensen.

Vlak voordat we bij de halte Beijerlandselaan kwamen, was de conducteur mij genaderd. Een stukje voor mij zat een jongen van een jaar of 28, met een koffertje in zijn hand. Ik had de gehele rit al gebiologeerd naar dat koffertje zitten kijken. Er stond aan de ene kant niks, maar toen hij het omdraaide las ik 'Holy Qur'an Reading Pen'. Bij nader onderzoek kwam ik er thuis achter dat dit een object is om de Koran mee te lezen en hem beter te begrijpen. Ik vond het ontzettend boeiend om die jongen met dat koffertje te zien zitten. Was hij onderweg naar Koranschool? Kwam hij er net vandaan? Ging hij soms voor het eerst de Koran lezen? Ik vond het een sereen gezicht.
Toen de conducteur stilstond bij deze jongen en zijn kastje gereed hield, draaide de jongen zijn hoofd naar de conducteur. Hij stond op, pakte uit zijn broekzak een stapeltje pasjes, met bovenop zijn chipkaart. Terwijl hij de pas tegen het apparaat hield, sprak hij. "Ik vind het belachelijk dat je mij nu al voor de tweede keer controleert. Je moet beter opletten als je je ronde door de tram maakt, vriend. Het slaat toch nergens op, je hebt net mijn kaartje al gezien!" De conducteur bleef rustig en zei dat het toch geen probleem is om twee keer je kaartje te laten zien. "Maakt me niet uit! Volgende keer beter opletten! Dat moet je leren, vriend!" Hierop reageerde de conducteur weer, nog altijd kalm, met een kort "iedereen kan een fout maken". Morrend en met een kwaad gezicht ging de jongen weer zitten.

Wat mij zo deed schrikken van dit tafereel was de wijze waarop de jongen, die net zo'n prachtige indruk op mij had gemaakt, nu zo vilijn uit de hoek kwam tegen de conducteur (die nogmaals gewoon zijn werk doet). Ik vond het zo niet kloppen met het beeld van de intens studerende jongen, dat ik in mijn hoofd had.

Begrijp me niet verkeerd, het interesseert me geen reet dat die jongen toevallig een Koran Pen bij zich had, al was het een Torah, Bijbel of een Boeddhistisch geschrift geweest. Ik vond het contrast zo schrikbarend.

Je ziet zo vaak onbekenden in de tram, trein of metro zitten. En van sommige mensen bedenk je iets, je maakt je eigen beeld. Er ging blijkbaar van alles in die jongen om, waar ik verder geen weet van had. En dat botste met mijn beeld van hem.

Weer wat geleerd!

Tofik & Sap

Er is uiteraard al genoeg over gezegd en geroepen, de strijd tussen Tofik en Jolande. Ik moet eerlijk zeggen dat ik de aandacht ervoor nogal overdreven vind. Om nog eerlijker te zijn, ik vind het volslagen belachelijk. De strijd is namelijk al gestreden, lieve mensen. De gemiddelde Nederlander zou dan zeggen "stop met aandacht trekken". Maar kennelijk zijn we al zo dat we dit nieuws vinden. En er dus elke dag uitgebreid over rapporteren.

Grappig genoeg heb ik nog niemand een artikel zien schrijven over de positieve kanten van onze Toffee. En waarom hij het absoluut zou moeten worden.

Niet dat ik daar een argument voor heb. Ik vind het volkomen verkeerd getimed, zo niet de doodsteek voor de aanhang van GroenLinks. Dat er dus kennelijk niemand in zijn sociale omgeving is geweest die tegen hem zei dat hij het misschien niet net voor de verkiezingen zou moeten doen. Laat staan net na het Lente-akkoord. Ook vind ik dat Toffie niets beters te melden heeft dan Sap. Een inhoudelijk woord is er nog uit, laat staan een regelrechte volzin die mij overtuigt dat hij het beter zal doen dan het Lente-akkoord dat ons door deze moeilijke tijd heen zal sleuren.

Maar daar zal je Tof niet over horen! Met een stalen gezicht (want een glimlach is moei-lijk) verkondigt hij dat hij het 'anders' zal doen. Sterker nog, om zichzelf nog verder in te halen, komt hij nu met het voorstel om samen met D66, de PvdA en de knuffelPartij voor de Dieren een nieuwe partij te vormen! En wie denk je dat er dan lijsttrekker en boegbeeld wordt? Juist! Marianne 'Knuffelkoningin' Thieme natuurlijk!

Want Thieme is onze veertigjarige Godin van de Kamer, laten we eerlijk zijn. Zij weet met haar daadkrachtige optredens en gevatte standpunten altijd iets teweeg te brengen. Ze durft! Ze heeft lef! Ze heeft dromerige ogen! Ze heeft een forumpagina op mokkels.nl! Én ze heeft een man! Dibi heeft nochtans alleen durf en lef getoond. Hij heeft geen dromerige ogen, geen pagina op mokkels.nl en heeft (helaas) ook nog geen man.

Waarom dan toch voor hem kiezen? Hier is het belangrijkste argument:

Geef die jongen een kans. Hij doet vreselijk zijn best. En het wordt tijd dat een voorbeeld voor de multiculturele samenleving (want dat is hij wel) ook eens in het middelpunt staat.

Dus hoop ik dat hij het wordt. Gewoon. Omdat het kan.

Functiewissel

Zo werd het in het NRC van afgelopen woensdag genoemd. De walgelijke stunt van Vladimir Poetin en Dimitri Medvedev.

Dat Poetin weer even president werd en dat Medvedev premier werd. Wat die twee hebben geflikt kan en mag toch vandaag de dag niet meer voorkomen? Ik dacht dat we byebye hadden gezegd tegen het communistische regime dat de USSR zolang in zijn greep had. Dat we de KGB hadden opgeheven, de grenzen hadden geopend, de oud-Sovjetstaten hadden vrijgelaten. Dat we kortom bezig waren om democratie in te voeren in Rusland. De democratie die met het 'glasnost' en 'perestrojka' van Gorbatsjov zo enthousiast en welwillend was ingezet. Het openbreken van het IJzeren Gordijn en de val van de Sovjetunie.

Niets is minder waar. Journalisten van o.a. de liberale krant Nezavisimaya Gazeta wordt de mond gesnoerd, vrije demonstraties worden hardhandig de kop ingedrukt en democratie lijkt verder weg dan ooit.

Hoe heeft dit zo ver kunnen komen?

In een 360 van een aantal maanden terug las ik een artikel waarin werd besproken dat de generatie waar Poetin deel van uitmaakt - de generatie die geboren werd tijdens Stalin en opgroeide tijdens Chroesjtsjov - niet anders gewend is dan dat de zaken zo geregeld werden. Kortom, er wordt dus gezegd dat Poetin en zijn trawanten niet beter weten! Er werd in het midden gelaten of dat een verzachtende factor is, maar daar leek het wel een beetje op. Maar hoe komt het dan dat er niemand is die daar melding van maakt? Dat er niemand is die opstaat en zegt dat het zo niet verder kan? En dat als er iemand is die dat doet, die van de aardbodem verdwijnt?
Het is natuurlijk volslagen krankzinnig om te zeggen dat die generatie niet beter zou weten. Natuurlijk weten ze beter. Ze hebben Gorbatsjov en Jeltsin toch meegemaakt?

Het land dat zo beroemd werd door de literatuur van Tolstoj, Toergenjew en Dostojewski. Het land dat in prachtige verzen werd beschreven door Pasternak en Poesjkin. Het prachtige toneel van Tsjechov en Gorki. Het land van de Fabergé-eieren. Het land van de Hermitage in Sint Petersburg. Van de toendra's, de steppes en de hoogvlaktes. Maar ook: het land dat zo omlaag werd gehaald door Hitler ('ondermensen'). Dat zoveel mee heeft gemaakt in de twintigste eeuw onder het juk van Joseph Stalin. De eeuwen daarvoor trouwens ook, tijdens de tsaren.

Mag dit land alstublieft zijn eer en waardigheid terug? En laten we dat doen door te beginnen met het demonstreren tegen de oligarchen en de machtswellustelingen. De Poetins de deur uit. Ruimte voor wederopbouw. Ruimte voor nieuwe waarden. Laten we hopen dat er de komende jaren iemand is die een poging waagt.

Gedichten

Auke de Leeuw, de vijftienjarige knul die een gedicht schreef over zijn oudoom, is een held. Hij schreef vanuit de volstrekte onschuld in zijn hart een prachtig gedicht, niet over de Waffen-SS, maar over de oorlog. Over het feit dat ook zijn oudoom slachtoffer was. Slachtoffer van een oorlog. En is dat niet wat we herdenken op 4 mei? Slachtoffers van oorlogen? Wie dan ook, waar dan ook, wanneer dan ook?

Ik druk het gedicht even af:

'Foute Keuze'

Mijn naam is Auke Siebe Dirk
Ik ben vernoemd naar mijn oudoom Dirk Siebe
Een jongen die een verkeerde keuze heeft gemaakt

Koos voor een verkeerd leger
Met verkeerde idealen
Vluchtte voor de armoede
Hoopte op een beter leven

Geen weg meer terug
Als een keuze is gemaakt
Alleen een weg vooruit
Die hij niet ontlopen kan

Vechtend tegen Russen
Angst om zelf dood te gaan
Denkend aan thuis
Waar Dirk z'n toekomst nog beginnen moet
Zijn moeder is verscheurd door de oorlog
Mama van elf kinderen, waarvan vier in het verzet zitten
En een vechtend aan het oostfront
Alle elf had ze even lief

Dirk Siebe kwam nooit meer thuis

Mijn naam is Auke Siebe Dirk
Ik ben vernoemd naar Dirk Siebe
Omdat ook Dirk Siebe niet vergeten mag worden.

Op het moment dat 67 jaar na dato niet gedacht mag worden aan een soldaat - die toevallig een verkeerde keuze gemaakt heeft, waardoor hij voor eeuwig 'fout' zal zijn - dan hoeft van mij de hele herdenking van 4 mei niet meer. Wel de slachtoffers in Nederlands Indië herdenken, terwijl Nederland daar walgelijke dingen heeft gedaan, maar niet de slachtoffers van het Oostfront? Dan houd ik mij niet stil. Zeker geen twee minuten. Maak dan eerst een einde aan hypocrisie (een blond meisje met blauwe ogen haar gedicht voor laten lezen, lekker dubieus).

Daar kwam gisteren nog een staartje aan. Vanuit een zonovergoten idylle in Italië aanschouwde ik dat het college van B&W in het plaatsje Vorden niet langs een graf mag lopen van tien soldaten. Dit is nota bene door de rechter bepaald! Vervolgens was er een woordvoerder (die de oorlog onmogelijk bewust heeft meegemaakt) die zei dat het een schande zou zijn en een smet op de herinnering aan de Holocaust. Volslagen krankzinnig. Ik was blij om te horen dat van de 400 aanwezigen, er 375 genoeg intelligentie hadden om er gewoon langs te lopen.

67 jaar na dato zijn ALLE slachtoffers, goed of fout, man of vrouw, verzet of niet, gewoon mensen.